Czarujące wileńskie perły baroku

Czarujące wileńskie perły baroku 

Wycieczka po Wilnie przeznaczona jest dla miłośników sztuki i architektury. Ale niekoniecznie tylko dla nich. Wilno możemy podziwiać wszyscy. Wilno, jak żadne inne miasto w Europie Wschodniej, zasługuje na tytuł stolicy baroku. Tytuł ten wzmacnia fakt, że Wilno jest najbardziej na północ wysuniętym barokowym miastem na świecie. Barok (prawdopodobnie z wł. barroco – dziwność, nietypowość) rozpoczął się we Włoszech w XVI wieku. i zdominował Europę w końcu XVIII wieku. W Wilnie barok trwał około 200 lat i stał się integralną częścią architektury Starego Miasta. Dany styl architektury charakteryzuje się wielkością, luksusem, dynamiką, połączeniem wyrafinowania i brutalności, abstrakcyjnej symboliki i elementów naturalistycznych. W tym czasie większość obiektów sakralnych – kościoły, cerkwie, klasztory w Wilnie zostali zbudowane bez zmiany wnętrza. Ujawniły się specyficzne regionalne cechy baroku i powstała tzw. wileńska szkoła barokowa, uważana za ostatni jasny błysk późnego baroku w Europie.

W samym sercu miasta, w jego sanktuarium, Katedrze, zwiedzimy kaplicę św. Kazimierza – jeden z najcenniejszych zabytków litewskiej sztuki barokowej. Po oficjalnym uznaniu Kazimierza za świętego (1602) władca Polski i Litwy Zigmantas Vaza rozpoczął budowę kaplicy by po śmierci przechowywać swoje sczątki. Na kaplicę ma silny wpływ włoska sztuka (jest podobna do kaplicy Sykstyńskiej​ połączonej z Kaplicą Pawłową ​​i bazyliki Najświętszej Marii Panny w Rzymie). Do budowy kaplicy użyto drogich materiałów budowlanych: piaskowca sprowadzonego ze Szwecji, marmuru karpackiego. Budowa i dekoracja barokowej kaplicy kosztowała ponad 3 miliony złotych.

Nors Lietuvoje ir esama daugiau barokinio stiliaus pastatų, tačiau Šv. Kazimiero bažnyčia išsiskiria savo unikalumu. Pirmiausiai tai yra vienintelė bažnyčia Lietuvoje, kuri buvo pastatyta pagal Romos Jėzaus (Il Gesu) bažnyčios pavyzdį, o bažnyčios bokštus puošia karališkoji karūna. Tuo pačiu tai pirmoji barokinė bažnyčia Vilniuje.

Chociaż na Litwie jest więcej budynków w stylu barokowym, kościół św. Kazimierza wyróżnia się wyjątkowością. Przede wszystkim jest to jedyny kościół na Litwie, który został zbudowany na wzór kościoła Najświętszego Imienia Jezus ​ (Il Gesu) w Rzymie, a wieże kościoła zdobi królewska korona. Jest to jednocześnie pierwszy barokowy kościół w Wilnie.

Zwiedzimy jedną z najbardziej malowniczych części kompleksu Uniwersytetu Wileńskiego – kościół św. Janów z dzwonnicą. Pełna nazwa kościoła – Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Jana Apostoła i Ewangelisty. Stąd skrócona nazwa – kościół św. Janów. Zbudowany w drugiej ćwierci XVIII wieku kościół św. Janów z dzwonnicą, harmonijnie wkomponowany w zespół architektoniczny Uniwersytetu Wileńskiego. Od czasów Akademii Jezuitów w kościele św. Janów modlili się profesorowie i studenci, odbywały się różne przedstawienia i debaty, obrony rozprawy doktorskiej, uroczyście witano królów. Wiele tradycji przetrwało do naszych czasów. Dziś są wręczane dyplomy absolwentom i odbywają się tu różne koncerty.

Stolica Litwy od dawna łączy Europę Wschodnią i Zachodnią, gdzie pokojowo współistnieją ludzie różnych narodowości i kultur. Uderzającym tego przykładem jest bogato zdobiona Brama Bazyliańska na Starym Mieście, niesamowity widok dynamicznie rosnących pionowych i pulsujących płaszczyzn. To wyjątkowy barokowy zabytek Wilna, który charakteryzuje się szczególną plastycznością form i rzeźbiarstwem. Brama posiada gzymsy o falistym, łamanym obrysie, ozdobione parami wklęsłych pilastrów.

Cerkiew św. Ducha jest centrum litewskiego kościoła prawosławnego. Działające przy nim klasztory męskie i żeńskie są jedynymi prawosławnymi na Litwie. Klasztor prawosławny przy kościele św. Ducha zajmują dwie duże własności, nachodące się na wzgórzu w pobliżu Ostrej Bramy. Wileńska cerkiew św. Ducha to jedyna prawosławna świątynia na Litwie, zbudowana na planie krzyża łacińskiego barokowego kościoła. Wnętrze kościoła zdobią listwy i rzeźby wykonane ze stiuku, co nie jest typowe dla cerkwi w innych krajach.

Kościół św. Piotra i Pawła na liście najbardziej imponujących kościołów świata opublikowanej przez amerykański portal churchpop.com została wybrana jako najbardziej imponująca. Miejsce pod jego budowę wybrano na słabo zaludnionym wówczas przedmieściu Antokola (Antakalnis), na malowniczym brzegu rzeki Wilii, na tle zielonych wzgórz i lasów sosnowych. Kościół jest piękny z zewnątrz i bardzo harmonijny od wewnątrz. A jescze ten biały kolor, dający uczucie lekkości. W kościele znajduje się ponad 2000 unikalnych postaci przedstawiających anioły, świętych i siły zła, a jego założyciel, Michał Kazimierz Pac, jest pochowany w krypcie pod schodami wejściowymi kościoła. Świadczy o tym napis na płycie nagrobnej wprawionej w posadzkę: „Tu leży grzesznik”.