Najbardziej znane miasta Małej Litwy

Najbardziej znane miasta Małej Litwy i Żmudzi

Litwa jest mała, ale zaskakuje i fascynuje swoją różnorodnością: krajobrazem, dialektami, kulturą, mentalnością ludzi. O wyjątkowości Małej Litwy decydują wyjątkowe warunki przyrodne – jest to kraj nadmorski – oraz kilka stuleci należące do Niemiec. Po przyjeździe na Małą Litwę od razu zauważysz inną architekturę – ślad kultury niemieckiej – nietypowy gdzie indziej szachulcowy styl, w architekturze wiejskiej – dekoracje z rzeźbionymi wiatrowskazami, cmentarz z nagrobkami, chrzciny i nie tylko.

Żmudź to region etnograficzny w północno-zachodniej Litwie, imponująco piękny kraj. Słynie ze wspaniałych rezydencji, pagórkowatego terenu, dramatycznej historii i specjalnego dialektu. Niewątpliwie przyciąga również bliskość Bałtyku. Cóż za dramatyczna i ekscytująca historia Żmudzi! Przez wieki chronił całą Litwę przed atakiem krzyżowców. Oficjalnie Żmudź istnieje od XII wieku, była częścią Wielkiego Księstwa Litewskiego. Po bitwie pod Grunwaldem w 1422 roku Zakon krzyżacki ostatecznie potwierdził to na zawsze.

Telsze to stolica Żmudzi. W źródłach pisanych po raz pierwszy pojawia się dopiero w 1450 roku. Położona na siedmiu wzgórzach otacza jezioro Mastis na wschodzie i zachodzie. Według legendy miasto Telsze zostało założone przez żmudzkiego bohatera Dżiugasa, zwanego także Telšius, który mieszkał na wzgórzu Džiugas. Cała centralna część miasta ma status zabytku miejskiego. Starosta w mieście Telsze P. Sapiega w XVIII wieku umieścił franciszkanów na najwyższym wzgórzu Insuly, wznosząc dla nich kościół św. Antoniego. To obecna katedra, która otrzymała tytuł w 1926 roku po założeniu diecezji telszejskiej. Wyróżnia się dwupiętrowy, centralny ołtarz, galeria po całym obwodzie drugiego piętra, oryginalne ołtarze boczne oraz ambona (Uważa się że ołtarz zaprojektował Tomas Podhaiskis). W mieście znajduje się ogromna liczba rzeźb. Coraz częściej Telsze nazywane są Miastem Sztuki.

Muzeum Wsi Żmudzkiej, które zajmuje powierzchnię 15 ha nad brzegiem jeziora Mastis, mieści obecnie 16 autentycznych budynków z początku XIX – XX wieku z ekspozycjami gospodarstw domowych żmudzkich. Tutaj możesz zobaczyć trzy ukończone zagrody: dużego rolnika, średniego rolnika i małego rolnika. Płungiany to jedno z największych i najczęściej odwiedzanych miast na Żmudzi. Z XVI wieku określane jako miasto. W 1792 roku Płungiany otrzymali prawa Magdeburga. W XIX wieku miasto należalo do rodziny Zubowych a w 1873 roku dwór w Płungianach, miasto i jego okolice nabył książę Michał Ogiński. Założył w Płungianach rezydencję słynącą z piękna i działalności kulturalnej. Architekt K. Lorenz, niemieckiego pochodzenia, zaprojektował bogato zdobiony zespół pałacowy, który funkcjonował organicznie w parku o mieszanym stylu. Akcentem architektonicznym zespołu stał się włoski neorenesansowy pałac z dwoma biurami i neogotycką stajnią koni. Niezwykle ciekawa oranżeria z wieżą z zegarkiem, która kiedyś była domkiem letniskowy rodziny Zubowych. Michał Ogiński wykorzystywał ją jako dom ogrodnika i oranżerię. Zamek z czerwonej cegły jest bardzo podobny do Palazzo Vechio we Florencji. Obecnie znajduje się tu Biblioteka Publiczna. Oprócz wprowadzania licznych innowacji ekonomicznych i technicznych, właściciele dworu zaangażowali się w działalność edukacyjną, mecenaską: założyli sierociniec dla dzieci, sfinansowali działalność litewską, założyli szkołę muzyczno-orkiestrową, w której grał i uczył się M.K. Čiurlionis. W 1994 w pałacu otwarto Muzeum Sztuki Żmudzkiej. Co roku organizowany jest Międzynarodowy Festiwal Michała Ogińskiego, podczas którego jeden z koncertów jest zawsze poświęcony pamięci M.K. Čiurlionisa.

Kłajpeda to najstarsze miasto na Litwie. Rozkaz kawalerski w 1252 roku zbudował tu pierwszy drewniany zamek u ujścia Duńczyka. Fakt ten jest uważany za podstawę Kłajpedy. Później zbudowano murowany zamek o nazwie Memelburg. Memel to postrzegane imię Niemna. Później miasto otrzymało nazwę Kłajpedy. Kłajpeda i region Kłajpedy były rządzone przez Niemców przez około 500 lat. Osada, która pojawiła się obok zamku, ostatecznie zamienia się w miasto. Jednak jego los nie był dla niego zbyt korzystny. Płonął nie raz, był przerażony wojnami, zmieniali się właściciele miasta, Kłajpeda do I wojny światowej należała do Niemiec. 9 stycznia 1923roku w Kłajpedzie wybuchło powstanie, a region Kłajpedy ponownie zjednoczył się z Litwą. 22 marca 1939 roku Hitler przybył do Kłajpedy ze statkami i z balkonu teatru ogłosił, że region Kłajpedy na zawsze będzie należeć do Niemiec. Kłajpeda bardzo ucierpiała podczas drugiej wojny światowej.

Stare Miasto jest częścią miasta na lewym brzegu Duńczyka. Jest tu dużo konstrukcji szachulcowej – gdy cały budynek, jego zakładki i dach są wsparte na drewnianej ramie wypełnionej cegłą. Stare miasto jest małe i przytulne, ozdobione wesołymi rzeźbami.

Plac Teatralny to serce miasta Kłajpeda, w którym odbywają się różne imprezy i uroczystości miejskie. Został odbudowany po wielkim pożarze w 1854 roku. Główną atrakcją placu jest rzeźba „Taravos Anikė“ i otaczająca ją fontanna. Jest to pomnik urodzonego w Kłajpedzie poety Simona Dacha, profesora Uniwersytetu Albrechta w Królewcu, który zasłynął w Niemczech, Szwajcarii i Austrii miłosną pieśnią „Taravos Anikė”, której melodię rozbrzmiewa do dziś w Ratuszu w Monachium.

Neogotycka poczta w Kłajpedzie i Carillon. Centralna poczta miejska została zbudowana w 1893 roku. Jego kompleks składa się z trzech budynków, a pośrodku – dwupiętrowa poczta z poddaszami. Na wieży Poczty Centralnej w 1987 roku zainstalowano największe dzwony koncertowe na Litwie (łącznie 48). Można ich słyszeć w każdą sobotę i niedzielę.

Kłajpeda słynie z morskich tradycji. Od 1934 roku w mieście organizuje się Festiwal Morski w ostatni weekend lipca – największe i najbardziej imponujące święto w mieście portowym. Po przejściu promem do Smiltyne można zwiedzić Muzeum Morza w Kopgalis. W tym miejscu stała twierdza obronna, która od 1979 roku została zrekonstruowana w  kompleks muzealny. Muzeum Morza tworzy atrakcyjny obraz historii morskiej przyrody i żeglugi. Delfiny i uchatki kalifornijskie w delfinarium zabawiają gości pełnymi przygód przedstawieniami.

Połąga została założona w 1253 roku. Po bitwie pod Grunwaldem Zakon został wypędzony z Żmudzi, a w 1435 roku zgodnie z pokojem Brześciu Kujawskim Połąga została ostatecznie przekazana Wielkiemu Księstwu Litewskiemu. To miasto przez wiele lat było najważniejszym portem na Litwie. W 1824 roku Połąga została zakupiona przez pułkownika armii carskiej hrabiego Michała Józefa Tyszkiewicza. W 1991 roku większość sanatorium i domów wypoczynkowych została sprywatyzowana. Obecnie Połąga to najpopularniejszy litewski ośrodek wczasowy nadmorski, który niewątpliwie ma swoje symbole. Jednym z nich jest Most Morski. Stąd otwiera się wspaniały widok na wydmy i morze. W XIX wieku grafowie Tyszkiewiczy zbudowali przystań dla statków, ale po sztormach molo zostało pokryte piaskiem. Później most stał się ulubionym miejscem spacerów. W 1998 roku zbudowano nowy most na betonowych palach (długość 470 m).

Kolejnym symbolem kurortu jest Kurhaus. W 1875-1876 roku Tyszkiewicz zbudował ośrodek wypoczynkowy – Kurhaus. Posiada hotel z restauracją, kasyno, sale szachowe i bilardowe, bibliotekę. Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Połądze – neogotycki kościół z 76-metrową wieżą. Imponująca ambona i 3 artystyczne ołtarze ozdobione płaskorzeźbami z francuskiego marmuru (rzeźbiarz Mona). Budowę sfinansował hrabia Feliks Tyszkiewicz.

Park Botaniczny w Połądze (Park Biruty) to jeden z najpiękniejszych parków w stylu angielskim w Europie Wschodniej z elementami klasycystycznego planowania. Park w 1897 roku został założony przez hrabiego F. Tysziewicza w świętym lesie Biruty. Autorem projektu jest słynny francuski architekt krajobrazu E.F. Andre. Szacuje się, że posadzono tu około 500 gatunków drzew i krzewów sprowadzonych z Berlina, Królewca i innych europejskich ogrodów botanicznych. Dominującym gatunkiem jest sosna, a także olsza czarna, świerk i inne.

W 1897 roku w centralnej części parku powstał neorenesansowy pałac zaprojektowany przez niemieckiego architekta F. Schwechtena – rezydencja hrabiów Feliksa i Antaniny Tyszkiewiczów. Tyszkiewicze mieszkali tu do 1941 roku. Muzeum Bursztynu w pałacu powstało w 1963 roku. Obecnie w sumie jest ponad 30 000 eksponatów.